ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYLERİN ETİKETLENMESİ

Etiketin kullanımı sınıflama sistemi ile ilişkilidir. Yetersizlikten etkilenmiş öğrenciye hizmet sunulmasını sağlar. Sınıflandırma ise karmaşık bir konudur. Duygusal, bilimsel, maddi ve eğitsel yanları da vardır. Etiketlemeye dayalı sınıflandırmanın yararları ve sakıncaları bulunmaktadır.

Etiketlemenin Yararları

a.Etiketleme, öğrenme ve davranışsal farklılıkları anlamlı kılar. Bu farklılıklara karşı toplumun ilk ve gerekli adımı sorumlu biçimde atmasını sağlar.

b.Etiketleme, özel gereksinimli çocuğun uygun olmayan davranışlarının akranları tarafından kabul edilmesini sağlar. Ör. Sınıfta ayağa kalkma, sallanma v.b.Bu davranışları, yetersizliği olmayan çocuklar gösterdiğinde büyük olasılıkla arkadaşları tarafından dışlanırlar.

c.Etiketleme, alanda çalışan uzmanların ortak terminoloji kullanmasına yardımcı olur.

d.Etiketleme, araştırma fonları, maddi kaynaklar ve bazı destek programlarının yetersizlik gruplarına tahsis edilmesini sağlar.

e.Etiketleme, bazı sivil toplum örgütleri ve gönüllü kuruluşların oluşmasına, örgütlenmesine ve çocukların hakları için mücadele etmesine olanak sağlar.

f.Etiketleme, özel gereksinimli çocuklara sunulacak hizmetlerin verilmesinde politikaların oluşturulmasına ve kaynakların yönlendirilmesine olanak sağlar.

Etiketlemenin Sakıncaları:

a.Etiketleme, bireyin yetersizliği, engeli ve sınırlılığı üzerinde durmaktadır ve bireyin yapamadıkları üzerine odaklanmaktadır. Dolayısıyla etiketleme, çocukla ilgili önyargıların oluşmasına sebep olmaktadır.

b.Etiketleme, çocuğun arkadaşları ve akranları tarafından damgalanmasına ve reddedilmesine yol açmar. Bunun sonucu olarak çocuğun kendine güveni zedelenir.

c.Etiketleme, çocuğa ilişkin düşük beklenti geliştirilmesine yol açar.

d.Etiketleme, çocuğun performansında ortaya çıkan özelliğin, çocuğun yetersizliğinden kaynaklanıyor gibi yanlış anlaşılmasına sebep olabilir. Halbuki bu davranış, çocuğun olumsuz davranışlarının pekiştirilmesinden kaynaklanıyor olabilir. Ör.Çocuk duygusal olduğu için böyle davranıyor.

e.Etiketleme, çocukta gözlenen öğrenme problemlerinin nedeni olarak çocuğun tanısına sorumluluk verilmesine sebep olur. Örn. Emre henüz okuyamadı. Çünkü zihinsel engelli.

f.Etiketleme süreklilik taşır. Zamanla yeterlilikler gösterse de çocuk hep ilk etiketleme ile anılabilir. Etiketleme, basitçe çocuğu, olağan, kaynaştırılmış sınıf ortamlarında uzak tutar.

Kaynak: Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş. Editör: Ayşegül Ataman. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2003

Anahtar Kelimeler: özel gereksinim,bireyler,nova, eğitim